BM Güvenlik Konseyi, Gazze’de Barış Kurulu’nun kurulması ve Uluslararası İstikrar Gücü’nün görevlendirilmesini içeren ABD tasarısını kabul etti.
BM’de Tarihi Karar: Gazze’de Uluslararası Barış ve İstikrar Dönemi Başlıyor
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), uzun süredir gerilim ve çatışmalarla anılan Gazze Şeridi için tarihi bir karara imza attı. ABD tarafından sunulan ve bölgede “sürdürülebilir” bir barış ortamının tesis edilmesini amaçlayan kritik tasarı, BMGK’da kabul edilerek Gazze’nin geleceğini yeniden şekillendirecek adımların önünü açtı.
Oylama Sonuçları: Bölgesel Desteğin Gücü
ABD’nin inisiyatifiyle hazırlanan tasarı, BMGK’daki oylamada büyük bir destekle kabul edildi. Toplam 13 ülke “evet” oyu kullanırken, konseyin daimi üyeleri olan Rusya ve Çin ise “çekimser” oy kullandı. Bu sonuç, tasarının veto edilme riskini ortadan kaldırarak uluslararası toplumun Gazze’de yeni bir sayfa açma iradesini ortaya koydu.
Oylama öncesinde konuşan ABD’nin Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi Mike Waltz, kararın önemini vurgularken, taslağın ABD Başkanı Donald Trump’ın 20 maddelik “Gazze’de barış planına” dayandığını belirtti. Waltz, özellikle bölgedeki kilit oyuncuların —Katar, Mısır, Türkiye, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Pakistan ve Endonezya gibi ülkelerin— bu planı desteklemesini “çok önemli bir dönemeç” olarak nitelendirdi ve karara karşı çıkmanın anlamsızlığını “Papa’dan daha Katolik olamazsın” metaforuyla ifade ederek tüm üyeleri desteğe çağırdı.
Tasarının Ana Eksenleri: Barış Konseyi ve Ateşkes
Kabul edilen karar metni, Gazze Şeridi’nin geleceğine dair iki ana mekanizmayı hayata geçiriyor: Barış Kurulu ve Uluslararası İstikrar Gücü (ISF).
1. Barış Kurulu ve Yeniden İnşa Süreci:
-
Kararda, ateşkesin ilgili tüm taraflarca eksiksiz uygulanması gerektiği kesin bir dille vurgulanıyor.
-
Uluslararası hukuki statüye sahip olacak “Barış Kurulu” adlı yapılanma, Gazze’nin yeniden yapılanma ve imar sürecine şemsiye olacak. Bu kurulun, bölgedeki altyapının, konutların ve sosyal hayatın yeniden tesisinde merkezi bir rol üstlenmesi bekleniyor.
-
Filistin’in Geleceği: Metin, “Filistin Yönetimi’nin reform programı eksiksiz uygulandıktan ve Gazze’nin yeniden inşası belirli bir noktaya geldikten sonra nihayet Filistin’in kendi kaderini tayin hakkı ve devletleşmeye giden kapsamlı bir yol ortaya çıkabilecektir” ifadesiyle, siyasi çözümün şartlara bağlı olduğunu ve yönetimin reformlarına öncelik verildiğini gösteriyor.
2. Uluslararası İstikrar Gücü (ISF): Detaylı Görev Tanımı
Tasarıda öne çıkan en kritik unsur, Gazze’de güvenliği sağlamak üzere görevlendirilecek olan Uluslararası İstikrar Gücü (ISF) oldu. Barış Kurulu tarafından kurulmasına yetki verilen bu güç, katılımcı devletler tarafından sağlanacak ve Mısır ile İsrail ile yakın istişare içinde çalışacak.
ISF’in, “yeni ve güvenilir Filistin polis gücüyle birlikte” yürüteceği temel görevler şunlar:
-
Sınır Güvenliği: Sınır bölgelerinin emniyetinin sağlanması.
-
İstikrar ve Güvenlik: Gazze’deki güvenlik ortamının istikrara kavuşturulması.
-
Silahsızlandırma: Gazze Şeridi’nin silahsızlandırılması (askeri, terör ve yönetim altyapılarının yıkılması ve yeniden inşasının engellenmesi, silahların kalıcı olarak devre dışı bırakılması dahil).
-
Sivil ve İnsani Destek: Sivillerin korunması ve insani operasyonlara destek verilmesi.
-
Kolluk Desteği: Filistin polis gücüne destek sağlanması ve insani koridorlar konusunda ilgili devletlerle koordinasyon.
Mandat ve Çekilme Şartları
Kabul edilen kararda, Barış Kurulu ve ISF dahil diğer uluslararası varlıkların yetkisinin 31 Aralık 2027 tarihine kadar süreceği belirtiliyor. Bu sürenin konseyin ileri bir kararıyla uzatılabileceği kaydedildi.
ISF’in çekilmesi ise ABD, İsrail ve garantör ülkeler tarafından belirlenen silahsızlandırma standartları ve takvimine uygun olacak. Çekilme sürecinde de Güç, ateşkesi gözetleme ve istikrarı koruma denetim görevlerini icra etmeye devam edecek.
Yeniden İnşa İçin Küresel Ortaklık
Gazze’nin maruz kaldığı yıkım göz önüne alındığında, tasarı insani yardım ve finansal desteğe de büyük önem veriyor. İnsani yardımların BM, Uluslararası Kızılhaç Komitesi ve Kızılay gibi köklü kuruluşlar aracılığıyla ulaştırılması planlanıyor. Ayrıca, bölgenin yeniden inşası ve kalkınması sürecinde Dünya Bankası ve diğer finans kuruluşlarının etkin rol alması gerektiği vurgulanıyor.
BMGK’da kabul edilen bu karar, Gazze’de çatışmaların son bulması ve bölgenin uzun soluklu bir istikrar dönemine girmesi için atılan en kapsamlı diplomatik adımlardan biri olarak tarihe geçiyor. Ancak planın başarısı, tüm tarafların gösterdiği siyasi iradeye ve kararlılığa bağlı olacak.
