İTO verileriyle Ekim ayında fiyatı en çok artan ve azalan ürünleri inceliyoruz. Kışlık giyim rekor kırdı, sebze fiyatlarında düşüşler yaşandı.
Ekimde Fiyatı En Çok Artan ve Azalan Ürünler Belli Oldu: Kış Kapıda, Giysi Fiyatları Uçtu
Ekim ayı, Türkiye’de hem hava durumunun hem de fiyat etiketlerinin keskin bir değişime uğradığı bir dönem oldu. İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) açıkladığı perakende fiyat endeksi, bu değişimin rakamsal boyutunu çarpıcı bir şekilde ortaya koydu: Ekim ayında indekste yer alan 336 ana ürünün tam 227’sinin fiyatı artarken, yalnızca 23 üründe fiyat azalışı gözlendi.
Bu tabloda en dikkat çekici detay ise mevsimsel giyim ve ayakkabı ürünlerinde yaşanan fahiş artışlar oldu.
Zam Şampiyonu Kışlık Giyim: Yüzde 54.39’luk Şok Artış
Hava soğudukça dolaplarındaki eksiklikleri gidermek isteyen tüketiciler, ne yazık ki rekor zamlarla karşılaştı. Listenin zirvesine, bir önceki aya göre tam yüzde 54,39’luk artışla kadın kabanı oturdu. Kabanı, yüzde 51,05 ile erkek montu ve yüzde 47,64 ile erkek botu izledi. Bu artışlar, kışlık alışverişe çıkan bir ailenin bütçesinden ciddi bir pay ayırması gerektiği anlamına geliyor.
En Çok Fiyat Artışı Görülen Üst Sıradaki Ürünler:
Mutfağın Ateşi Sönmedi: Sebzeler ve Kuruyemiş
Giyim harcamalarının yanı sıra, mutfak masraflarını tırmandıran bazı gıda kalemleri de listede üst sıralarda yer aldı.
- Salatalık yüzde 31,29,
- Çocuk montu yüzde 30,40,
- Fındık içi yüzde 23,03,
- Çarliston biber yüzde 21,30 oranında zamlandı.
Özellikle salatalık ve biber gibi sera veya depolama maliyetlerinden etkilenen ürünlerdeki bu sıçramalar, taze gıdaların yılın bu döneminde ne kadar hassas olduğunu bir kez daha kanıtladı. Öte yandan, sofraların vazgeçilmezi balık da yüzde 19,08’lik artışla dikkat çekti.
Tüketiciye Nefes Aldıran Düşüşler: Mandalina ve Taze Fasulye
Enflasyonun ağır yükü altında ezilen tüketicinin yüzünü güldüren, sınırlı sayıda olsa da, bazı düşüşler de yaşandı. Bu azalışlar, genellikle yeni hasat döneminin bolluğundan veya dönemsel indirimlerden kaynaklandı.
Listenin başında, yüzde 15,95 ile oyuncak yer aldı. Tatil sezonu öncesi stok eritme amaçlı indirimler bu azalışta etkili olmuş olabilir.
Gıda tarafında ise, meyve ve sebzelerden bazılarında yüzler güldü:
- Taze fasulye yüzde 13,55,
- Mandalina yüzde 12,81,
- Kıvırcık salata yüzde 10,40,
- Ispanak yüzde 6,46 oranında ucuzladı.
Mandalina gibi kışlık meyvelerin hasadının başlamasıyla fiyatların düşüşe geçmesi, mevsimsel ürünlerin enflasyona karşı bir miktar koruma sağladığını gösteriyor. İlginç bir şekilde, şehirlerarası otobüs bileti ücretlerinde de yüzde 7,05’lik bir düşüş izlendi; bu durum, talepteki dönemsel yavaşlamadan kaynaklanmış olabilir.
Piyasada Genel Eğilim Artıştan Yana
Ekim ayı verileri, piyasaların genel eğiliminin fiyat artışları yönünde olduğunu net bir şekilde ortaya koyuyor. Artan 227 ürüne karşılık, azalan ürün sayısının sadece 23 olması, enflasyon baskısının ekonominin büyük bir kısmında hissedildiğini teyit ediyor. Özellikle zorunlu kışlık giyim harcamalarının bütçeleri sarsması beklenirken, taze sebzelerdeki kısmi düşüşler ise mevsimsellikten gelen küçük teselliler olarak kaldı. Tüketiciler için önümüzdeki aylar, artan maliyetler karşısında bütçe planlamasının daha da önem kazandığı bir döneme işaret ediyor.
