Hileye Geçit Yok! Türkiye, Gıda Sahtekarlığına 1.8 Milyon Analizle Meydan Okuyor
Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı Ankara Gıda Kontrol Laboratuvarı, sadece ulusal değil, uluslararası alanda da bir gıda güvenliği kalesi olarak öne çıkıyor. Yılda yaklaşık 1 milyon 800 bin gıda analizi gerçekleştiren bu devasa sistem, tüketicilerin sofrasına hile karışmasını engellemek için kesintisiz çalışıyor.
Gıda güvenliği, bir ülkenin halk sağlığı ve ekonomisi için en temel meselelerin başında gelir. Tarım ve Orman Bakanlığı, taklit ve tağşiş (sahtekarlık) yoluyla halkın sağlığını tehdit edenlere karşı topyekûn bir savaş açmış durumda. Bu mücadelenin merkezinde ise, en ileri teknolojilerle donatılmış laboratuvarlar yer alıyor.
Gıda Güvenliğinin Kalbi: Ankara Gıda Kontrol Laboratuvarı
Türkiye genelinde toplam 41 laboratuvarda yürütülen gıda analizlerinin önemli bir bölümü, Ankara Gıda Kontrol Laboratuvarı’nda gerçekleştiriliyor. Laboratuvar Müdürü Yusuf Varlık’ın aktardığı bilgilere göre, 23.517 metrekarelik alana yayılan ve 16 farklı birimi barındıran bu tesis, sahip olduğu teknoloji ve büyüklük açısından dünya genelinde ilk üçe girebilecek kapasitede.
Günlük ortalama 150 ila 200 numunenin kabul edildiği laboratuvarda, 190 uzman personel görev yapıyor. Bu personel, yıllık hedeflenen 1 milyon 800 bin analizi gerçekleştirmek için titiz bir süreç yönetiyor.
Tarladan Sofraya Denetim Süreci Nasıl İşliyor?
Gıda denetçileri tarafından il ve ilçe müdürlüklerince alınan her numune, soğuk zincir korunarak laboratuvara getiriliyor. Süreç, kusursuz bir kayıt sistemiyle başlıyor:
-
Kabul ve Barkodlama: Numuneler, Bakanlığın Gıda Kontrolü Laboratuvar Sistemi’ne kaydediliyor ve her biri barkotlanarak hızla analiz birimlerine sevk ediliyor.
-
Detaylı Analizler: Numuneler; homojenizasyon ve tartım işlemlerinin ardından, mikrobiyolojik (24 ve 48 saatlik), kimyasal (pestisit, ağır metal, mikotoksin), fiziksel ve özellikle bal, zeytinyağı gibi ürün gruplarında sıkça görülen taklit-tağşiş analizlerine tabi tutuluyor.
-
Hukuki Süreç ve Şeffaflık: Analiz sonucu “uygun değil” çıkan numuneler için hazırlanan rapor, ilgili il müdürlüğüne düşüyor. Firmaya, 7 gün içinde “şahit” ve “itiraz” hakkını kullanma imkanı tanınıyor. Eğer itiraz hakkı kullanılırsa, numune Bakanlığın farklı bir laboratuvarında yeniden analiz ediliyor.
-
Yaptırımlar ve İfşa: İtiraz analizinde de uygunsuzluk tespit edilirse, ürünler piyasadan toplatılıyor ve ilgili mevzuat kapsamında işletmelere idari para cezası uygulanıyor. Ayrıca, 2011 yılından bu yana uygulanan şeffaflık politikası gereği, uygunsuz ürünleri üreten veya satan firmalar, Bakanlığın “Gıda Kamuoyu Duyurusu Sistemi” üzerinden kamuoyuna ilan ediliyor.
Türkiye’nin Gıda Güvenliği Başarısı Sınırları Aşıyor
Ankara Gıda Kontrol Laboratuvarı’nın uzmanlığı, sadece yurt içiyle sınırlı değil. Laboratuvar Müdürü Varlık, Polonya, Kuzey İrlanda, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Azerbaycan, Kazakistan ve Hindistan gibi ülkelere de analiz hizmeti verdiklerini belirterek, Türkiye’nin gıda kontrolündeki başarısını uluslararası alana taşıdıklarını vurguluyor. Laboratuvar, bu hizmet ağını daha da genişletmek için çalışmalarına devam ediyor.
Gıda Güvenliği İçin Tüketiciye Altın Tavsiyeler
Gıda zehirlenmelerinin karın ağrısı, kusma, ishal gibi belirtilerden başlayıp, ekstrem durumlarda felç ve ölüme dahi yol açabileceğini belirten yetkililer, tüketicilere hayati önem taşıyan hijyen kurallarına uyma çağrısı yapıyor:
-
Açık Ürünlerden Uzak Durun: Mümkünse açık ortamlarda satılan ürünleri tercih etmeyin.
-
Pastörize Süt Tercih Edin: Sokakta satılan çiğ süt yerine mutlaka pastörize süt tüketin.
-
Tam Pişirme Kuralı: Gıdalarınızı pişirirken, bakteri üremesini engellemek için 70 derecenin üzerinde homojen bir şekilde, tam olarak pişirmeye dikkat edin.
-
Doğru Saklama Koşulları: Gıdayı hemen tüketmeyecekseniz, saklama sıcaklığının ya 10 derecenin altında ya da 60 derecenin üstünde olmasına özen gösterin.
-
Hijyen Önceliklidir: Gıda hazırlığı ve tüketimi öncesinde el ve yüz hijyenine azami dikkat gösterin.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın bu devasa denetim gücü ve şeffaflık politikası, tüketicilerin daha güvenli ve sağlıklı gıdalara ulaşabilmesi için hayati bir kalkan görevi görüyor. Gıda hilesi yapanlar, bu modern kontrol sistemi sayesinde artık çok daha zorlu bir engelle karşı karşıya.
