Lahey, Hollanda | 25 Haziran 2025
Orta Doğu’da 12 gün süren İsrail–İran çatışmalarının ardından ilan edilen ateşkes hâlâ kırılganlığını koruyor. Taraflar arasında gerilim devam ederken, NATO Zirvesi’nde ABD Başkanı Donald Trump’ın yaptığı açıklamalar uluslararası kamuoyunda geniş yankı uyandırdı. Trump’ın hem İran hem de İsrail’e yönelik eleştirileri ve çatışmalara dair yorumları, zirvenin en çok konuşulan gündem maddelerinden biri haline geldi.
Ateşkeste “Görünür Barış, Derin Çatlaklar”
İsrail ve İran arasındaki çatışmalar, özellikle Suriye ve Lübnan sınır hattında yoğunlaşmış, bölgedeki vekil güçlerin devreye girmesiyle küresel bir güvenlik krizi haline gelmişti. ABD’nin arabuluculuğunda 22 Haziran’da sağlanan ateşkes, şu an için silahların susmasını sağlamış olsa da sahada çatışmaların yeniden başlayabileceğine dair ciddi endişeler var.
İran’ın Devrim Muhafızları komutanlarının yaptığı açıklamalarda, İsrail’in ateşkesi “kendi lehine oyalama taktiği” olarak kullandığı ileri sürülüyor. Öte yandan İsrail, sınır bölgelerinde “savunma pozisyonlarını güçlendirme” gerekçesiyle askerî hareketliliğini sürdürüyor.
Trump: “İran’a Saldırmasaydık Durmayacaktı”
NATO Zirvesi’ne katılmak üzere Hollanda’ya gelen ABD Başkanı Donald Trump, yaptığı açıklamalarda İsrail–İran gerilimine doğrudan değindi. Trump, ABD’nin istihbarat raporlarına dayanarak İran’a yönelik “sınırlı operasyon” kararı aldığını belirtti ve şu ifadeleri kullandı:
“İran’a saldırmasaydık, Tel Aviv bugün haritadan silinmiş olabilirdi. Ateşkesi biz sağladık ama bu barış uzun sürmeyebilir.”
Trump’ın açıklamaları bazı müttefik ülkeler tarafından “fazla kışkırtıcı” ve “barışı zedeleyici” bulunurken, özellikle Almanya ve Fransa diplomatik söylemlerde daha dikkatli olunması gerektiğini vurguladı.
NATO’dan Temkinli Duruş
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, zirvede yaptığı konuşmada ittifakın Orta Doğu’daki gelişmeleri yakından izlediğini ancak doğrudan müdahil olma niyetinde olmadığını belirtti. Stoltenberg, “İran ve İsrail arasında kalıcı barış için diplomasiye şans tanınmalı” dedi.
ABD’nin bölgede uyguladığı askeri baskı politikası, Avrupa’daki bazı NATO üyeleri arasında ayrışmalara neden oluyor. Özellikle İtalya, İspanya ve Belçika gibi ülkeler, İsrail’in askeri eylemlerinin de bölgedeki tansiyonu artırdığını savunuyor.
Küresel Endişe: Yeni Bir Savaş Mı Geliyor?
Uzmanlara göre, İsrail ile İran arasında yaşanan bu geçici ateşkes, uzun vadeli bir barışa dönüşmediği sürece bölge her an yeni bir çatışmanın eşiğine gelebilir. Trump’ın sert çıkışları, hem iç politikada destek toplasa da dış politikada birçok aktörü endişelendiriyor.
Sonuç olarak, İsrail–İran ateşkesi şu an için yürürlükte olsa da kalıcı barışın önünde büyük engeller var. Donald Trump’ın NATO Zirvesi’nde yaptığı sert açıklamalar bu kırılgan sürecin daha da hassas hale gelmesine neden olurken, uluslararası toplumun diplomasiye odaklanması kritik önem taşıyor.
