Mitsotakis, Türkiye’nin “Casus Belli” tehdidi kalkmadıkça AB’nin SAFE savunma programına kabul edilmeyeceğini açıkladı.
Yunanistan–Türkiye Gerilimi Derinleşiyor
Yunanistan Başbakanı Kyriakos Mitsotakis, Türkiye’nin Ege ve Doğu Akdeniz’deki tutumuna dair sert açıklamalarda bulundu. Özellikle “Casus Belli” (Savaş Nedeni) kararının Türkiye tarafından hala yürürlükte olması, Yunanistan’ın Avrupa güvenlik iş birliği çerçevesindeki SAFE programına Türkiye’nin katılımını engelleyen temel unsur olarak vurgulandı.
Casus Belli Meselesi Nedir?
Türkiye, 1995 yılında Yunanistan’ın Ege’de karasularını 12 mile çıkarması durumunda bunun savaş nedeni (casus belli) olacağını resmen ilan etmişti. Bu karar, Yunanistan tarafından uluslararası hukukla çelişen ve “tehditkar” bir duruş olarak yorumlanıyor.
Mitsotakis son açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
“Türkiye, egemenliğimizi tehdit eden bu kararı geri çekmedikçe, Avrupa güvenlik entegrasyonuna dair hiçbir programda yer alamaz.”
Bu açıklama, Türkiye’nin Avrupa Savunma Fonu, SAFE (Security Assistance Framework for Europe) gibi oluşumlara katılımının şimdilik dondurulduğu anlamına geliyor.
Ege Deniz Parkı Krizi
Yunan hükümetinin Ege Denizi’nde deniz yaşamını korumaya yönelik uluslararası destekli bir “deniz parkı” ilan etme girişimi, Ankara tarafından “egemenlik sahası genişletme” girişimi olarak algılanıyor. Türkiye, bu parkın bazı bölgelerinin kendi kıta sahanlığını etkileyebileceği gerekçesiyle bu adıma itiraz ediyor.
Ancak Mitsotakis, konuya dair sert bir dille:
“Bu çevre koruma girişimi egemenliğimizin ihlali değildir. Türkiye’nin iddiaları temelsizdir.”
diyerek egemenlik tartışmalarına kapalı olduklarını vurguladı.
SAFE Programı Nedir?
SAFE (Security Assistance Framework for Europe), Avrupa ülkelerinin askeri-sivil savunma kapasitelerini ortaklaştırmayı amaçlayan, Fransa ve Almanya öncülüğünde kurulan yeni bir güvenlik iş birliği ağıdır. Türkiye bu yapıya katılmak istediğini bildirmişti, ancak Yunanistan’ın vetosu ile karşılaştı.
Gerginliğin Arka Planı
-
Doğu Akdeniz’deki enerji aramaları
-
Ege adalarının silahlandırılması
-
Göçmen geçişleri üzerinden yaşanan suçlamalar
-
Türkiye’nin Libya ve Suriye politikaları
Tüm bu başlıklar, Türkiye–Yunanistan ilişkilerinde halihazırda yoğun bir diplomatik basınç yaratırken, Casus Belli ve Deniz Parkı gibi yeni başlıklar bu tansiyonu daha da artırdı.
Değerlendirme
Türkiye ile Yunanistan arasında yaşanan bu gerilim, yalnızca ikili ilişkileri değil, Avrupa’nın savunma bütünlüğünü de etkileyebilecek nitelikte. SAFE programı gibi yeni güvenlik yapıları, sadece askeri değil aynı zamanda diplomatik denge testleri haline dönüşmüş durumda. Bu bağlamda:
-
Türkiye’nin “Casus Belli” kararını yeniden gözden geçirmesi çağrıları artabilir.
-
Yunanistan’ın çevreci adımlarına dair uluslararası hukuk temelinde şeffaflık çağrısı yapılması beklenebilir.
-
AB ve NATO’nun, iki ülke arasındaki bu gerginliği arabuluculukla yumuşatma çabaları güçlenebilir.
