2025 Nobel Tıp Ödülü, periferik bağışıklık toleransı konusundaki keşifleriyle Mary Brunkow, Fred Ramsdell ve Shimon Sakaguchi’ye verildi.
2025 Nobel Tıp Ödülü: Bağışıklık Sistemine Işık Tutan Üç Bilim İnsanı
İsveç’in prestijli Karolinska Enstitüsü, 2025 Nobel Tıp Ödülü’nün kazananlarını açıkladı. Bu yıl ödül, “periferik bağışıklık toleransı” üzerine yaptıkları öncü çalışmalarla Mary Brunkow, Fred Ramsdell ve Shimon Sakaguchi‘ye verildi.
Bilim dünyasında büyük yankı uyandıran bu karar, otoimmün hastalıkların anlaşılması ve bağışıklık sisteminin kontrol mekanizmalarının çözülmesi açısından bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.
Bağışıklık Sisteminin Kendi Hücrelerine Saldırmamasını Sağlayan Mekanizma
Nobel Komitesi’nden yapılan açıklamada, ödülün, “vücudun kendi hücrelerini tanıyan ve onlara saldırmaktan kaçınan bağışıklık sisteminin” nasıl düzenlendiğini ortaya koyan çalışmalara verildiği belirtildi.
“Periferik bağışıklık toleransı” olarak adlandırılan bu mekanizma, bağışıklık sisteminin aşırı tepki vermesini engelliyor. Bu süreç bozulduğunda, romatoid artrit, lupus, tip 1 diyabet gibi otoimmün hastalıklar ortaya çıkabiliyor.
Brunkow, Ramsdell ve Sakaguchi’nin araştırmaları, bu süreci kontrol eden özel hücrelerin — özellikle T düzenleyici hücrelerin (T-reg) — işleyişini anlamamızı sağladı. Bu buluş, yalnızca bağışıklık hastalıklarını değil, aynı zamanda kanser ve organ nakli tedavilerini de yakından ilgilendiriyor.
Bilim Dünyasında Yeni Ufuklar
Ödülün verilme gerekçesinde, bu üç bilim insanının “bağışıklık dengesini sağlayan temel prensipleri ortaya çıkararak modern immünolojinin yönünü değiştirdiği” vurgulandı.
Uzmanlara göre, bu keşifler gelecekte kişiselleştirilmiş immünoterapi ve otoimmün hastalıkların önlenmesi konusunda yeni tedavi yaklaşımlarının önünü açabilir.
Ödül Töreni 10 Aralık’ta
2025 Nobel Tıp Ödülü sahipleri, Alfred Nobel’in ölüm yıldönümü olan 10 Aralık 2025’te, İsveç’in başkenti Stockholm’de düzenlenecek törenle ödüllerini alacak.
Kazanan üç bilim insanı, Nobel’in “insanlığa en büyük faydayı sağlayan keşifler” mirasını sürdürerek, tıbbın geleceğine yön veren isimler arasına adlarını yazdırdı.
Bilim Dünyasından İlk Tepkiler
Dünya genelinde birçok araştırma kurumu ve bilim insanı, Nobel Komitesi’nin kararını “yerinde” buldu. Özellikle bağışıklık sistemi üzerine çalışan araştırmacılar, bu keşiflerin “tıbbın temel taşlarından biri” olduğunu belirtti.
Sosyal medyada da büyük ilgi gören ödül, bilimin insan sağlığı üzerindeki dönüştürücü gücünü bir kez daha hatırlattı.
