Saha’nın İlk Dilbilimcisi Semen Novgorodov
Rusya Federasyonu’na bağlı Saha (Yakutistan) Cumhuriyetinde Saha Türkü ilk dilbilimci ve Türk dünyasında Latin esasına dayalı ilk alfabeyi ortaya koyan Semen Novgorodov’un doğum günü olan 13 Şubat’ı Ana Dili ve Alfabe haftası olarak kutlanır.
Anıtkabir Atatürk Kitaplığı’nda Türk Dilleri Çalışmaları
Anıtkabirde yer alan Atatürk Kitaplığının Dilbilimi bölümünde Yakut Dili Sözlüğü, Hakasça Sözlük, Kırgızca sözlük, vb. Türk dilleri ile ilgili çalışmaları vardır.
Yakut Dilinin sözlüğü Türkiye Türkçesine çevrilmiş ve kitaplıkta yerini almıştır. İlk cildi yayınlanan çevirinin diğer ciltleri yayınlanmadan kalmıştır.
Türkiye’de Kapsamlı Türkoloji Çeviri Seferberliği
Eduard Karloviç Pekarskiy tarafından yazılan 3 ciltlik Yakut Dili Sözlüğü adlı eser günümüzde dahi Türk Dillerinin en iyi sözlüklerinden biri olma özelliğini korumaktadır. Bu sözlüğü okuyan ve notlar alan Atatürk Abdülkadir İnan’a eserin Türkiye Türkçesine çevrilmesini emreder. Başkurt Türkü Abdulkadir İnanın başkanlığında Rusça bilen ve içlerinde Ahmet Caferoğlu, Reşit Rahmeti Arat, Abdullah Taymaz gibi Türkolog-Tarihçilerin olduğu 18 kişi sözlüğü sekiz ay gibi bir sürede çevirip 1937 yılında tamamlamıştır.
Yakut Dili Sözlüğü dışında Alman asıllı Rus Türkolog Radlov’un eserleri, birçok Türkoloji çalışması Türkçeye kazandırılır bu dönemde. 1936 yılında Türk Dil Kurumunun bir duyurusunda Çuvaş, Altay, Kumuk, Balkar Türkçelerine ait sözlüklerin çevrildiği ile söylenir.
“Saha Dili Sözlüğü” bize çok şey anlatıyor. Bu sözlüğün malzemesine baktığımızda halk hikayeleri, masallar, atasözleri, efsaneler, inanış, kişi adları ve Saha kültürüne ait birçok unsur girmiştir. Saha Türklerinin bir ansiklopedisi gibidir.
Türk Dünyasının en kuzey-doğusunda yaşayan Saha (Yakut) Türkleri için Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Saha Diline duyduğu ilgi ve yaptırdığı çalışmalar bizim gurur kaynağımızdır. Kökümüzün bir olduğunun ifadesidir.
