Türkiye’de güneş, rüzgâr ve nükleer gibi temiz enerji kaynakları hızla büyüyor. Doğal gaz kullanımı azalırken LNG ihracatçıları baskı altında.
Türkiye’nin Temiz Enerji Büyümesi: Doğal Gaz Hanesinden Uzaklaşılıyor
Türkiye, yenilenebilir enerji yatırımlarını hızlı şekilde artırarak elektrik üretiminde köklü bir dönüşüm yaşıyor. Bu değişim, doğalgaz ve LNG pazarları açısından Türkiye’yi eskisine göre daha az cazip hale getiriyor. Bu yazıda, temiz enerji büyümesinin dinamiklerini, etkilerini ve geleceğe dönük senaryoları ele alıyoruz.
Rakamlarla Temiz Enerji Gelişimi
-
Reuters’ın aktardığına göre, güneş ve rüzgâr enerjisi Türkiye elektrik üretiminin %30’unu oluşturuyor, yeni projelerin yaklaşık %90’ı temiz kaynaklara dayalı.
-
2024’te doğal gaz ile elektrik üretiminin payı yalnızca %19 oldu; bu, gaz bağımlılığının belirgin şekilde azaldığını gösteriyor.
-
Ayrıca ilk nükleer santral devreye girerken, 2030’a kadar 80 GWh batarya depolama hedefleniyor.
Doğal Gaz Piyasasına Baskı
-
2025’in ilk yarısında gazla elektrik üretimi yıllık bazda %52 artmasına rağmen, bu artışın büyük kısmı geçen yılki düşük seviyelerden geliyor. Genel eğilim azalıyor.
-
Temiz enerji kaynaklarının yükselişi, ithal gazdan elde edilen geliri azaltarak LNG sağlayıcıları için Türkiye’yi cazibesizleştiriyor .
Altyapı ve Depolama Adımları
-
Geycek gibi hibrit santraller kurularak güneş, rüzgâr ve pil sistemleri birlikte işletiliyor.
-
Şebekeye entegrasyon ve depolama kapasitesi, santrallerin değişken üretimini dengeleyecek şekilde güçlendiriliyor. Hedef: 2035’e kadar 30 GW rüzgâr ve 53 GW güneş kapasitesi.
Gaz Talebinin Uzun Vadeli Seyri
-
IEA ve yerel enerji planı, gaz destekli elektrik üretiminin 2035’te %19’un altına düşeceğini ve daha fazla depolama sistemine ihtiyaç duyulacağını öngörüyor .
-
Bu durum, LNG ithalatını düşürecek ve doğal gaza bağlı yeni yatırım ihtiyacını azaltacak.
Küresel ve Yerel Etkiler
-
Türkiye, elektrik üretiminin neredeyse yarısını yenilenebilir kaynaklardan sağlıyor; bu oran Avrupa ortalamasının üzerine çıkıyor.
-
Kömür kullanımına rağmen temiz enerji artarken, Türkiye Avrupa’nın en büyük enerji kirliliği üreten ülkesi olarak öne çıkıyor; ancak kurulu gücündeki artış, karbon yoğunluğunu bir miktar dengeleme potansiyeli taşıyor .
Gelecek Perspektifleri
Türkiye’nin enerji stratejisinde önümüzdeki dönemde odaklanacağı noktalar:
-
Depolama: Hibrit tesis ve BESS yatırımlarının artması.
-
Altyapı: Şebeke modernizasyonu ve YEKA–RES/GES ihale süreçlerinin hızlandırılması.
-
Piyasa etkisi: LNG talebi azalırken, Türkiye bölgesel gaz aktarıcısı profiline doğru evriliyor.
Değerlendirme
Türkiye, enerji ithalatını azaltırken yenilenebilir kaynaklarla güç üretimini dönüştürüyor. Bu süreç, doğal gaz ve LNG pazarlarında geri çekilme sinyalleri yaratıyor. Gelecek, daha yeşil, daha esnek ve daha bağımsız bir enerji yapı vaat ediyor.
