AB, İsrail’in Gazze’deki insan hakları ihlalleri nedeniyle 10 farklı yaptırım seçeneğini görüşüyor; hedef, insani krize somut çözüm üretmek.
AB’nin İsrail’e Olası Yaptırım Hamlesi
Avrupa Birliği, İsrail’in Gazze ve Batı Şeria’daki operasyonları nedeniyle İnsan Hakları ve AB–İsrail Ortaklık Anlaşması madde 2 ihlallerine dair ciddi şüpheler belirledi. Bu ihlallerin ardından, Dışişleri Bakanları toplantısında İsrail’e karşı çeşitli yaptırım seçenekleri masaya yatırıldı .
10 Muhtemel Yaptırım Seçeneği
Reuters dökümanına göre AB’nin diplomat servisi tarafından sunulan seçenekler şunlardır.
-
AB–İsrail Ortaklık Anlaşması’nın kısmi veya tam askıya alınması
-
Bireysel kişi ve yetkililere hedefli yaptırımlar
-
İhracat kısıtlamaları ya da silah ambargosu
-
Erasmus+ ve Horizon gibi AB programlarından çıkarma
-
İsrailli vatandaşların vizesiz seyahat haklarını sınırlandırma
-
Yerleşim bölümlerinden gelen ithalatlara kısıtlama
-
Teknik ve bilimsel iş birliklerinde duraklama
Ancak tam yaptırımlar, tüm 27 ülkenin onayını gerektiriyor; bu da önümüzdeki süreçte uygulanabilirliğini sınırlıyor.
AB İçindeki Bölünmüşlük
-
İspanya, İrlanda, Hollanda gibi ülkeler tam askıyı destekliyor.
-
Almanya, Avusturya ve Macaristan ise daha yumuşak adımlar öneriyor.
-
AB’nin Konsorsiyum Komisyonu, ticari yaptırımlar konusunda daha temkinli tutum sergiliyor.
AB’nin Amacı Nedir?
AB Dışişleri Sözcüsü Kaja Kallas, “AB’nin amacı İsrail’i cezalandırmak değil, Gazze’de yaşanan insanlık dramını sonlandırmak için somut iyileştirme sağlamak” görüşünde. İsrail’e yönelik insani yardım sevkiyatı konusunda anlaşma sağlandı; ancak ilerleme görülmezse 15 Temmuz’daki toplantıda ciddi seçenekler gündeme gelebilir .
Kapsamlı Değerlendirme
-
Kurumsal baskı aracılığıyla: AB, artan sivil kayıplara karşı somut adımları teşvik etmeyi hedefliyor.
-
Siyasi mesaj: Küresel insan hakları normlarına bağlılık konusunda güçlü bir sinyal verecek.
-
Zayıf ihtimali: AB içerisindeki üye ülkelerdeki görüş ayrılıkları, yaptırımların gecikmesine ya da sınırlı kalmasına yol açabilir.
Avrupa Birliği’nin İsrail’e yönelik yaptırım seçeneklerini gündeme alması, Gazze’deki insani krize karşı uluslararası toplumun sabrının tükenmekte olduğunu gösteriyor. 10 maddelik yaptırım listesiyle AB, hem siyasi baskı oluşturmayı hem de insan hakları ihlallerine karşı caydırıcılığı artırmayı amaçlıyor. Ancak üye ülkeler arasındaki görüş ayrılıkları, sürecin ne derece etkili olacağını belirsiz kılıyor. Yaptırımların uygulanabilirliği ve etkisi, 15 Temmuz’daki kritik toplantıya ve İsrail’in sahadaki tavrına bağlı olarak şekillenecek.
