2025 Nobel Ekonomi Ödülü, Joel Mokyr, Philippe Aghion ve Peter Howitt’e teknoloji, yenilik ve yaratıcı yıkım üzerine çalışmaları nedeniyle verildi.
Kimler Ödül Aldı ve Neden?
İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi’nin düzenlediği basın toplantısında açıklanan 2025 Nobel Ekonomi Ödülü, Joel Mokyr, Philippe Aghion ve Peter Howitt arasında paylaştırıldı.
-
Joel Mokyr, teknolojik yeniliklerin sürdürülebilir büyüme üzerindeki etkilerini tarihsel veriler ışığında inceleyerek, ekonomik gelişmenin itici güçleri konusunda yeni bakış açıları sundu.
-
Aghion ve Howitt, “yaratıcı yıkım” teorisini matematiksel modellere oturtarak, eski teknolojilerin yerini daha yenilerinin almasına dair mekanizmaları tanımladılar.
Bu üç ekonomistin ortak teması, yenilik (innovation) ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkiye ışık tutmak, teknolojik ilerlemenin büyüme dinamiklerini nasıl şekillendirdiğini göstermek oldu.
Ödülün Önemi ve Etkisi
-
Bu ödülle birlikte, teknolojik değişim ve yenilikçilik kavramları ekonomi literatüründe daha da merkezî bir konuma yerleşmiş olacak.
-
“Yaratıcı yıkım” kavramı, sanayi, girişimcilik ve rekabetçi piyasa analizlerinde sık kullanılan bir çerçevedir; Aghion ve Howitt’in bu alandaki katkıları, teorik modellerle somut temeller kazandı.
-
Mokyr’in yaklaşımı ise tarihi süreçlerle ekonomik gelişme arasındaki köprüleri kurarak, yeniliği salt teknik bir olgu olmaktan çıkarıp tarihsel/kurumsal boyutlarıyla ele aldı.
Geçmiş Ne Ders Veriyor?
Geçen yıl, 2024 Nobel Ekonomi Ödülü “kurumların oluşumu ve refaha etkileri” temasıyla Türk ekonomist Daron Acemoğlu ile Simon Johnson ve James Robinson’a verilmişti. 2025 ödülü, konuyu yeniliğe kaydırarak ekonomik büyüme literatüründe farklı bir yönelim sergiliyor.
