Sosyoekonomik Düzey ve Kilo: Paranın Bedendeki İzleri

“Paranın Bedeni: Zengin Kadın Zayıf, Fakir Kadın Kilolu — Neden Böyle?”

Paranın Beden Dili

Hiç dikkat ettiniz mi?
Zengin ailelerde kadınlar genellikle zarif ve fit, erkekler ise göbekli ve rahat bir görünüme sahip olur. Fakir ailelerde tablo çoğu zaman tersine döner: Kadınlar kilolu, erkekler zayıf.

Bu fark sadece “genetik” ya da “tesadüf” değil. Beden ağırlığımız; yaşadığımız sosyal çevre, gelir düzeyimiz, kültürel değerlerimiz ve hatta psikolojik baskılarımızla doğrudan bağlantılı. Yani kimin kilo aldığı, kimin zayıf kaldığı bir anlamda paranın, gücün ve toplumun bedendeki izdüşümü.

Zengin Sofralar: Kalori Değil, İmaj Doyurur

Zengin ailelerin mutfağında kaloriden çok “imaj” vardır.
Organik, glütensiz, düşük kalorili, estetik tabaklar… Üstelik her şey ölçülü. Kadınlar için zayıflık, sosyal statünün ve özdisiplinin göstergesidir. Bir anlamda “fit olmak” bir başarı sembolüdür.

Zengin erkeklerde ise durum farklıdır.
Ofis ortamı, uzun toplantılar, iş yemekleri ve hareketsiz yaşam tarzı nedeniyle kilo almak sık rastlanır. Ama bu erkeklerin statüsünü düşürmez, hatta bazı kültürlerde “kilolu erkek = refah içinde adam” imajı hâlâ geçerlidir.

Fakir Mutfaklar: Ucuz Kalori, Pahalı Sağlık

Fakir ailelerin menüsünde seçenek değil, zorunluluk vardır.
Ucuz, yüksek karbonhidratlı, yağlı ve doyurucu gıdalar tercih edilir.
Kadınlar genellikle hem ev işleriyle hem çocuk bakımıyla meşguldür; kendi bedenlerine zaman ayırmak lüks sayılır. Stres, düşük kaliteli beslenme ve hareketsizlik bir araya gelince kilolar kaçınılmaz olur.

Erkeklerse çoğu zaman fiziksel güç gerektiren işlerde çalışır: inşaat, tarla, fabrika… Bu da gün boyu yüksek enerji harcamalarına yol açar. Sonuç? Zayıf erkek – kilolu kadın dengesi.

Toplumsal Beklentiler: Zayıflık Kadına, Rahatlık Erkeğe

Sosyolojik açıdan, toplumun kadın ve erkekten beklentileri de bu tabloyu güçlendiriyor.
Kadınlardan estetik, bakımlı ve zarif olmaları beklenirken, erkeklerde dış görünüş daha az önemseniyor. Zenginlik, erkekte fiziksel formdan çok güç, statü ve başarı ile ölçülüyor.
Bu nedenle zengin erkek kilo alsa da toplumun gözünde cazibesini yitirmiyor.

Psikolojinin Söylediği: Yemek, Stres ve Statü

Psikologlara göre, yeme davranışı duygusal bir tepki.
Yüksek stres altında yaşayan, ekonomik baskı hisseden bireylerde aşırı yeme eğilimi artıyor.
Kadınlar, stresle baş etmede “yemek” gibi içe dönük yöntemleri tercih ederken; erkekler daha çok sigara, alkol veya dışa dönük aktivitelerle stres atıyor.
Bu da kilo dağılımındaki cinsiyet farkını daha da belirginleştiriyor.

Evrimsel Bir Bakış: Kadın Güzelliği, Erkek Gücü

Evrimsel psikolojiye göre, tarih boyunca kadınlar “güzellik” ve “doğurganlık”, erkekler ise “kaynak sağlayıcılığı” üzerinden değerlendirildi.
Modern toplumlar değişse de, bu içgüdüsel kalıplar tam olarak kaybolmadı.
Zengin kadınlar “güzellik sermayesi” ile statü kazanırken, zengin erkekler “ekonomik güçleriyle” bunu telafi ediyor.
Fakirlikte ise bu dinamikler tersine çalışıyor: Güçlü, çalışan erkek zayıf; ama evi çeken, duygusal yük taşıyan kadın kilolu olabiliyor.

Bedenlerimiz Sınıfımızı Söylüyor

Bedenimiz, bir bakıma yaşadığımız hayatın sessiz anlatıcısı.
Zengin ya da fakir, kadın ya da erkek… Hepimizin kilosu; yaşadığımız çevre, alışkanlıklarımız, stresimiz ve toplumdan gördüğümüz beklentilerin yansıması.

Belki de mesele “zayıf olmak” ya da “kilolu olmak” değil.
Asıl önemli olan, bedenimize yüklenen sınıfsal anlamları fark etmek ve sağlığı gerçekten öncelik hâline getirebilmek.

Çünkü sonunda, paranın bedeni şekillendirdiği bu dünyada, en değerli sermaye hâlâ sağlık.

Doğan Aziz Demirtaş

Fitoterapi Uzmanı

Kaynakça (APA 7)

Bordo, S. (1993). Unbearable weight: Feminism, Western culture, and the body. University of California Press.
Bourdieu, P. (1984). Distinction: A social critique of the judgement of taste. Harvard University Press.
Drewnowski, A., & Specter, S. E. (2004). Poverty and obesity: The role of energy density and energy costs. American Journal of Clinical Nutrition, 79(1), 6–16. 
Monsivais, P., & Drewnowski, A. (2007). The rising cost of low-energy-density foods. Journal of the American Dietetic Association, 107(12), 2071–2076. 
Pampel, F. C., Denney, J. T., & Krueger, P. M. (2012). Obesity, SES, and economic development: A test of the reversal hypothesis. Social Science & Medicine, 74(7), 1073–1081. 
Swami, V., & Tovée, M. J. (2005). Cultural and socioeconomic influences on body weight and shape preferences. Body Image, 2(2), 115–128. 
Wardle, J., Waller, J., & Jarvis, M. J. (2002). Socioeconomic status and obesity across Europe: An international perspective. European Journal of Clinical Nutrition, 56(12), 1190–1196. 
BBC Future. (2021, February 15). The surprising link between wealth and body weight.
Harper’s Bazaar. (2019, June 8). Why rich women stay thin and poor women get fat. 
The Guardian. (2018, September 3). Obesity is a class issue. The figures prove it.